Vazektomi, diğer adı ile “Gönüllü Strerilizasyon”, erkeklerde bütün dünyada gittikçe yaygınlaşarak uygulanan en etkili, kalıcı ve güvenilir kontrasepsiyon yöntemidir. Bu yöntem, aile planlaması dahilinde uygulanabilen ve başarı oranı %100’e yakın olan doğum kontrol yöntemlerinden biridir. Vazektomi yönteminde, erkek bireyin her iki kanalı bağlanmaktadır. Bu yöntem ile, spermler meniye karışmamakta ve erkekten gelen menide sperm bulunmamaktadır.

Kimler için Uygundur?

• Çocuk sahibi olmak istemeyen erkekler/çiftler
• Kalıtsal hastalığa sahip olan ve çocuk sahibi olması çocuk ve/veya kendisi açısından tehlikeli olan erkekler/çiftler
• İstediği sayıda çocuğu olan ve başka çocuk istemeyen erkekler/çiftler
• Diğer korunma yöntemleri ile korunmayı tercih etmeyen erkekler/çiftler

Yasalar gereğince, 18 yaşını doldurmuş herkes kendi rızası, evli ise de eşinin onayını alarak strerilizasyon işlemi yaptırabilir.

Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Vazektominin en önemli avantajı, kalıcı ve ömür boyu süren bir doğum kontrol yöntemi olmasıdır. ezektomi işlemi, lokal anestezi altında ve muayenehane şartlarında üroloji uzmanları tarafından yapılmaktadır. Günümüz şartlarında, oldukça kolay ve güvenli bir işlem haline gelmiştir. Diğer doğum kontrol yöntemlerinin endişesi veya rahatsızlığını ortadan kaldırıldığı için vazektominin cinsel hayat üzerine olumlu etkisi olduğu söylenebilir. Yapılan işlemlerin meni üretimi ile bağlantısı olmayacağından; işlem sonrası erkekteki meni miktarı ve görünüşünde değişiklik olmayacaktır. Aynı şekilde, hormon üretimi değişikliğe uğramaksızın devam ettiği için cinsel istek ve aktivite içeriğinde herhangi bir fiziksel değişikliğin ortaya çıkması öngörülmemektedir.

Öte yandan, vazektomi kalıcı bir yöntem olması dolayısı ile, ilerleyen zaman içerisinde bireylerin yeniden çocuk sahibi olmak istemesine bağlı olarak; kanalların operasyon ile yeniden açılması her zaman başarılı bir şekilde gerçekleşmeyebilir. Bu gibi durumlarda, cerrahi sperm arama ve mikro-enjeksiyon uygulanması gerekebilir.

Vazektomi Operasyonunun Etkinliği

Bazı spermler vazektomiden sonraki birkaç hafta boyunca tüplerin içinde hayatta kalabilmektedirler. Bu spermler, operasyondan sonraki ilk birkaç hafta meninin içine geçebilir. Bu nedenle, operasyondan yaklaşık 12 hafta sonra bir meni testi yapılması ve ancak menide sperm görülmemesi durumunda korunmasız cinselliğe geçiş önerilmektedir. Eğer test sonucunda sperm hücreleri ile karşılaşılır ise, 1 ay sonra sperm analizinin tekrarlanması gerekir. Hastalar, bu süreler boyunca ilave bir kontrasepsiyon yöntemi kullanmaya devam etmelidir.

Riskler ve Komplikasyonlar

Her cerrahi işlemde olduğu gibi vazektomi işlemlerinde bir takım komplikasyonların görülme riski olabilir.
Operasyon sonrası, ağrı görülmesi normaldır. Ancak, ilk 24 saatten sonra ağrı kesici almayı gerektirecek şiddette ağrı nadiren görülebilmektedir.
Alerjik reaksiyon gelişebilir, işlem sonrası kanama ve ödem olabilir. Ancak bu durumlar geçici olup, 4-5 gün içinde kendiliğinden kaybolur.
Operasyon sonrası ağrı sendromu, vazektomiden sonra ortaya çıkan bir kronik ağrı sendromudur. Çoğunlukla anti enflamatuvar ilaçlarla tedavisi yapılabilir. Nadiren işlem sonrası biriken sıvı ve sperme bağlı olarak testislerde ağrı olabilir. Bu durumun yaklaşık 6 ay içinde kaybolduğu görülmektedir.
Hematom oluşması söz konusu olabilir. Skrotum içine olan kanama durmaz ise kan pıhtılaşarak bir kitle oluşturabilir. Oldukça nadiren görülen bu hematomun ikinci bir cerrahi işlem ile boşaltılması gerekebilir.
Geçmişte, vazektomi sonrası prostat kanseri görülme riskinde artış olabileceği öne sürülürken; yapılan son çalışmalar vazektomi ile prostat kanseri arasında bir ilişki olmadığını göstermiştir.

Uyarılar

• İleride çocuk isteği oluşması ihtimali çok iyi değerlendirilmelidir.
• Operasyon sonrasında koruyuculuk hemen başlamaz. Sperm incelemesi sonuçlarına bağlı olarak doktorunuz onay verene kadar ek bir korunma yöntemi uygulamak gerekir.
• Operasyon sonrasında yeniden çocuk sahibi olma arzusunun ortaya çıkması durumunda, geri dönüşü güç bir durumdur. İleri derecede hasar görmüş kanalları tekrar geçirgen hale getirme operasyonları başarı oranları değişen operasyonlardır. Başarı sağlanamazsa ve çocuk arzusu devam ederse testisten aspirasyon yoluyla sperm toplama yöntemlerine başvurmak gerekebilir.
• Bu yöntem, bir diğer modern yöntem olan prezervatif gibi, cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve AIDS’e karşı koruma sağlamaz.