Histerektomi (Rahim Alınması)

Rahim, hamilelik sürecinde bebeğin içinde geliştiği, düz kaslardan oluşan ve pelvik kemiği çevreleyen organdır. Doğum eylemi sırasında kasılarak bebeğin doğumunda rol oynar. Eğer hamilelik gerçekleşmezse, rahmin iç kısmını kaplayan tabaka (rahim mukozası/endometrium) her ay âdet kanaması şeklinde atılır. Histerektomi denilen cerrahi operasyonda rahim alınır. Kadından erkeğe cinsiyet değiştirme operasyonları arasında ve jinekolojik hastalıklarla ilgili olarak en sık gerçekleştirilen ameliyatlardan biridir. Histerektomi için bazı endikasyonlar kadından erkeğe cinsiyet değiştirme, miyomlar (rahmin düz kasında oluşan iyi huylu tümörler), endometriyoz, anormal kanama, rahim kaynaklı, uzun süreli ve tedaviye yanıt vermeyen ağrı, rahim sarkması ve kanser olarak sıralanabilir. Rahim alma ameliyatında yumurtalıklar ve yumurta kanalları alınmaz. Histerektominin türü hastanın muayene bulgularına, ameliyat gerektiren duruma ve doktorun tercihine göre değişir.

Batın Histerektomisi (Rahmin Batından Alınması

Alt batından rahme ulaşmak için bir kesi yapılır. Bu kesi, rahmin boyutlarına ve operasyonun sebebine bağlı olarak dikey veya yatay yapılabilir. Rahme batından ulaşmak diğer histerektomi türlerinden daha uzun bir toparlanma süreci gerektirir. Öte yandan, bazı avantajları da vardır. Bu tür histerektomi operasyonlarında doktor hem rahmi hem de karın boşluğundaki bazı organları daha rahat görebilir ve inceleyebilir. Bu yöntem, özellikle büyük kitlelerin mevcut olduğu, kanser şüphesi olan vakaları incelemek için iyi bir yöntemdir.

Vajinal Histerektomi (Rahmin Vajinadan Alınması)

Bu yöntemde batında bir kesi yapılmaz. Bu kesi vajina içinde olacağından iyileşme süreci batın histerektomisinden daha kısadır.

Laparoskopik Histerektomi

Bu operasyon kısmen veya tamamen laparoskop denen bir cihazı kullanarak gerçekleştirilir. Laparoskop, bir ışıklandırma ve lens sistemini içeren, ince bir araçtır. Küçük bir kesi yapılarak batın içine sokulur. Doktor laparoskop sayesinde hastanın karın içi organlarını büyütülmüş bir şekilde görür. Cerrahi aletlerin kullanılabilmesi için birkaç küçük kesi daha yapılır. Operasyon süresi batından ve vajinal histerektomi prosedürlerininkilerden daha uzundur, ancak hastanın iyileşme süreci daha kısadır.

Histerektomi Süreci

Histerektomi öncesinde, hastayı ameliyata hazırlamak için bazı testler (kan tahlili, idrar tahlili, akciğer görüntüleme, kalp testleri - EKG) istenecektir. Hazırlık sürecinde rahimden parçalar alınabilir. Bir önceki gece ve/veya ameliyat gününün sabahında lavman yapılabilir. Enfeksiyon gelişimini önlemek için antibiyotikler kullanılır.

Histerektomi Tipleri

Ameliyat sırasında ve sonrasında gerekli olan sıvıların temini için, plastik bir iğne elin veya kolun üstündeki bir damara yerleştirilir. Hasta konforu için, hastanın durumuna bağlı olarak genel (tüm vücut) veya lokal (belden aşağısı) anestezi uygulanır. Cerrahın hastanın durumunu takip edebilmesi ve hastaya verilen sıvının miktarını düzenleyebilmesi için ince bir hortum (idrar sondası) hastanın mesanesine yerleştirilir. Genel olarak, bu prosedür herhangi bir kapsamlı cerrahi prosedürde görülebilen riskleri içerir. Bu risklerden bazıları akciğerlerdeki atardamarlarda veya toplardamarlarda pıhtı gelişimi (venöz tromboz, tromboembolizm), enfeksiyon, ameliyat sırasında veya sonrasında kanama, cerrahi alan çevresindeki organların (ör. mesane, idrar yolları, bağırsaklar) zarar görmesi, ameliyat sonrası bağırsak tembelliği (ileus, subileus) ve anesteziye bağlı problemlerdir.

Histerektomi hastaları birkaç gün hastanede kalmak durumundadırlar. Hastanede kalma süresi ameliyatın türüne bağlı olduğu gibi, ameliyat sırasında veya sonrasında bir sorun gelişip gelişmediğine de bağlıdır. Hasta, ameliyattan sonra en kısa zamanda yürümeye başlamalıdır. Yürümek kan dolaşımını düzenleyecek ve damarlarda pıhtı gelişimini engelleyecektir. Dinlenmek iyileşme sürecini hızlandırır. Hasta iyileştikçe, gerçekleştirdiği aktivitelerin yoğunluğunu arttırabilir, örneğin hafif fiziksel aktivite, spor ve araba kullanımı bu gibi aktivitelerdendir. Eğer alınmadılarsa yumurtalıklar hormon salgılamaya devam eder, ancak hasta rahmi olmadığı için hamile kalma yetisini tamamen kaybetmiş olacaktır. Hormon salgılanmasının durdurulmasıyla alakalı etkiler (menopoz belirtileri) görülür. Rahmin alınmasının ruhsal etkilerinin çocuk sahibi olma yetisini kaybetmeyle ilişkili depresif semptomlar olabileceği gibi, bazı kadınlar ameliyat sonrasında şikayetlerinin geçmesi nedeniyle rahatlama yaşayabilirler. Bazı kadınlar histerektomi sonrası cinsel hayatlarının değiştiğini belirtmişlerdir. Unutulmamalıdır ki histerektomi büyük bir cerrahi girişimdir. Hastalar ameliyata karar vermeden önce doktorlarımıza danışabilirler.