Oferektomi (Yumurtalıkların Alınması)

Yumurtalıklar badem şeklindedir ve alt batın bölgesinde, rahmin iki yanında bulunurlar. Bir kadının regl döngüsünü kontrol eden hormonları üretirler ve yumurta hücrelerini taşırlar. Ooforektomi bazı durumlarda tek başına uygulanabilir, ancak çoğunlukla menopoza girmiş kadınlarda ve cinsiyet değiştirme operasyonlarında rahmin alınması için gerçekleştirilen daha geniş kapsamlı bir operasyonun (histerektomi) parçası olarak uygulanır.

Bu ameliyat genellikle yumurtalıkların yakınında bulunan yumurta kanallarının (dölyatağı borularının) alınmasıyla (salpenjektomi) birlikte yapılır. Eğer hem sağdaki hem soldaki yumurtalıklar alınacaksa bu prosedür bilateral ooforektomi olarak adlandırılır. Eğer sadece bir taraftakiler alınacaksa prosedür unilateral (tek taraflı) ooforektomi olarak adlandırılır. Ooforektomi cinsiyet değiştirme, rahimdeki veya yumurtalıklardaki apselerin alınması, yumurta kanalındaki iltihaplı keseler veya yumurtalık kanseri, endometriyoz (rahim zarının sarkması), iyi huylu yumurtalık tümörleri veya kistleri, yumurtalık kanseri veya meme kanseri riski yüksek olan kadınlarda bu riski düşürmek ve yumurtalık torsiyonu vakalarında uygulanır. Doktor, hastanın sindirim sistemini temizlemek için ilaç kullanmasını isteyebilir. Hasta ameliyattan önceki gün yemek yemeyi kesmeli ve sıvı alımını sınırlamalı, belirli ilaçları almayı kesmeli ve enfeksiyon gelişimini önlemek için antibiyotik kullanmalıdır. Bu prosedürde açık cerrahi ve laparoskopik cerrahi olarak iki seçenek bulunmakla birlikte, bu seçim hastanın durumuna bağlı olarak yapılır. Hemen hemen her hasta ameliyattan sonraki altı hafta içinde normal yaşantısına dönebilir.

Niçin Yapılır

Ofrektomi şunlar için uygulanır:

• Cinsiyet değişimi
• Rahim ya da yumurtalıkta apse –fallop tüpünde ya da yumurtalıkta irin dolu kesecik
• Yumurtalık kanseri
• Endometriyosis (rahim içi zarının dışarı sarkması)
• İyi huylu yumurtalık tümörleri ya da kistler
• Yumurtalık kanseri ya da meme kanseri riski yüksek olan kadınlarda riski azaltmak
• Yumurtalık dönmesi –bir yumurtalığın bükülmesi

Diğer İşlemlerle Birlikte Yapılan Ofrektomi

Yumurtalıkların alınması ameliyatı, rahmin alınması ameliyatı (histerektomi) da dahil, diğer ameliyatlarla birlikte uygulanabilir. İleri derecede yumurtalık kanseri olan kadınlarda ofrektomi çoğunlukla, salpingo ofrektomi olarak adlandırılan fallop tüplerinin alınması ameliyatıyla birlikte yapılır.

Riskler

Ofrektomi şu küçük komplikasyon risklerini taşıyan görece güvenli bir işlemdir;

• Kanama
• Enfeksiyon
• Komşu dokuların tahribatı
• Tümörün parçalanarak potansiyel kanser hücrelerinin vücut içine yayılması
• Yumurtalık hücrelerinde sıvı toplanmasıyla menopoz öncesi kadınlarda alt karın ağrısı (yumurtalık kalıntı sendromu) gibi belirti ve semptomların devam etmesine neden olabilir.

Nasıl Hazırlanacaksınız?

Ofrektomiye hazırlık için doktorunuz şunları isteyebilir:

• Ameliyattan bir gün önce, sindirim sisteminizi temizlemek için bir solüsyon için.
• Ameliyattan bir gün önce yemeyi kesin ve sıvı alımını sınırlayın.
• Belli ilaçları almayı kesin.
• Enfeksiyonları önlemek için antibiyotik alın.
• Cerrahın işlemi planlamasına yardım etmek için ultrason ve bilgisayarlı tomografi (CT) yaptırın.

Üremeyi planlama

Eğer çocuk sahibi olmak istiyorsanız, seçenekleri doktorunuzla konuşun. Bazı durumlarda sadece bir yumurtalığınızın alınmasına (tek taraflı ofrektomi) ihtiyaç olabilir. Yumurtalığın birinin alınması halinde, hala adet döngünüz olacak ve doğal yolla hamile kalabileceksiniz.

Eğer iki yumurtalığınız da alınırsa (çift yönlü ofrektomi) ama rahminiz bırakılırsa, destekli üreme teknolojilerini kullanarak hamile kalabilirsiniz. Doktorunuzdan sizi, seçenekleri sizinle birlikte gözden geçirebileceğiniz bir üreme uzmanına yönlendirmesini isteyin.

Oferektomi sırasında

Ofrektomi sırasında sizi uyutacak anestezi alacaksınız. İşlem sırasında hiçbir şeyin farkında olmayacaksınız.

Ofrektomi iki şekilde yapılabilir:

• Bir büyük kesik kullanarak ameliyat. Geleneksel (açık) ofrektomi sırasında, cerrah yumurtalıklarınıza ulaşılabilmesi için karnınızda bir kesik yapar. Cerrah her bir yumurtalığı, kan kaynaklarından ve etrafını saran dokulardan ayırdıktan sonra alır.
• Çoklu küçük kesikler kullanarak ameliyat. Laparoskobik ameliyat karnınızda üç ya da dört küçük kesik yapılmasını kapsar. Cerrah bir kesikten ince bir kamera ve diğerlerinden de özel cerrahi aletleri sokar. Kamera, cerrahın ameliyat cihazlarını yönlendirebilmesi için ameliyathanedeki bir monitöre görüntüleri aktarır. Her bir yumurtalık, kan kaynağından ve etrafını saran dokulardan ayrılarak alınır ve bir poşete konur. Poşet karnınızdaki küçük kesiklerden birisi yoluyla dışarı çekilir.

Laparoskobik ofrektomi ayrıca, belli karmaşık vakalarda robot desteğiyle de yapılabilir. Robot destekli ameliyat sırasında, cerrah üç boyutlu monitörü seyreder ve ameliyat cihazlarının parmak hareketlerini yapmasına olanak sağlayan, elle kontrolü kullanır.

Yumurtalıkların alınması ameliyatınızın açık, laparoskobik ya da robotik bir işlem olması sizin koşullarınıza bağlıdır. Laparoskobik ya da robotik ofrektomi genellikle çabuk iyileşmeyi, az acıyı ve hastanede daha kısa süre kalışı sağlar. Ama bu herkes için uygun değildir ve bazı durumlarda laparoskobi olarak başlayan ameliyat, açık işleme dönüştürülebilir.

Oferektomi sonrasında

Ofrektomi sonrasında şunları bekleyebilirsiniz:

• Anestezinin etkisi geçene kadar nekahat odasında birkaç saat geçirebilirsiniz.
• İşleminize bağlı olarak, birkaç saat ya da birkaç gün kalacağınız hastane odasına taşınırsınız.
• İyileşmenizi hızlandırmak için mümkün olduğunca çabuk ayağa kalkarsınız.

Sonuçlar

Ofrektomi sonrasında normal aktivitelerinize ne kadar hızlı dönebileceğiniz, ameliyatınızın nedeni ve nasıl gerçekleştirildiğini de kapsayan, sizin kişisel  durumunuza bağlıdır. Neredeyse bütün kadınlar ameliyat sonrasındaki altı hafta içerisinde tüm aktivitelerine dönebilirler. Laparoskobik ya da robotik ameliyat geçiren kadınlar tüm aktivitelerine daha kısa sürede dönebilirler –ameliyat sonrasındaki iki hafta gibi erken bir sürede. Hekimlerimiz egzersiz, araba kullanma, cinsel ilişiki kısıtlamaları ve tüm aktivite seviyeleriniz ile ilgili size bilgi verecektir.